Próchnica – etapy rozwoju choroby zębów

Próchnica to jedna z najczęstszych chorób jamy ustnej, która dotyka Pacjentów w każdym wieku. Jest to proces stopniowej demineralizacji i destrukcji twardych tkanek zęba, wywołany przez działanie kwasów produkowanych przez bakterie kariogenne, głównie Streptococcus mutans. Nieleczona może prowadzić do bólu, powikłań zapalnych, a nawet utraty zębów. Zrozumienie etapów rozwoju próchnicy pozwala na szybszą reakcję i skuteczniejszą profilaktykę.

Etap 1: Plama próchnicowa (demineralizacja szkliwa)

To najwcześniejsze stadium próchnicy, które często przebiega bezobjawowo. W wyniku działania kwasów bakteryjnych dochodzi do utraty minerałów ze szkliwa, co prowadzi do powstania białej, matowej plamy – tzw. plamy próchnicowej. Na tym etapie nie dochodzi jeszcze do uszkodzenia struktury zęba, a proces jest odwracalny. Odpowiednia higiena jamy ustnej, zmiana diety oraz stosowanie past z fluorem mogą zatrzymać dalszy rozwój próchnicy.

Etap 2: Próchnica powierzchowna

Jeśli demineralizacja postępuje, szkliwo ulega osłabieniu, co prowadzi do jego pęknięć i powstania ubytku. Pojawia się ciemniejsza zmiana, zazwyczaj bez objawów bólowych. Bakterie przenikają w głąb szkliwa, a uszkodzenie staje się trwałe. Leczenie na tym etapie zwykle polega na oczyszczeniu ubytku i jego wypełnieniu materiałem kompozytowym.

Etap 3: Próchnica średnia (dotarcie do zębiny)

Po przekroczeniu granicy szkliwa próchnica dociera do zębiny – tkanki bardziej miękkiej i mniej odpornej na działanie kwasów. Proces chorobowy przyspiesza, a Pacjent może zacząć odczuwać nadwrażliwość na zimne, słodkie lub gorące pokarmy i napoje. Ubytek często staje się widoczny gołym okiem. Leczenie wymaga usunięcia zmienionej próchnicowo zębiny i odbudowy zęba.

Etap 4: Próchnica głęboka

W tej fazie bakterie docierają bardzo blisko miazgi zęba (czyli jego unerwionej i ukrwionej tkanki). Ząb staje się bardzo wrażliwy, a ból może być samoistny, nasilający się w nocy. Próchnica głęboka wymaga bardziej zaawansowanego leczenia – często konieczne jest leczenie endodontyczne (kanałowe), polegające na usunięciu zakażonej miazgi, oczyszczeniu kanałów korzeniowych i ich szczelnym wypełnieniu.

Etap 5: Powikłania zapalne i utrata zęba

Niepodjęcie leczenia próchnicy głębokiej prowadzi do martwicy miazgi, a następnie do zapalenia tkanek okołowierzchołkowych. Może dojść do powstania ropnia, przetoki lub nawet rozwoju zakażenia ogólnoustrojowego. W skrajnych przypadkach ząb musi zostać usunięty. Taki stan często wiąże się z silnym bólem i koniecznością pilnej interwencji stomatologicznej.

Dowiedz się więcej

Próchnica nie rozwija się z dnia na dzień – to proces wieloetapowy, który można skutecznie zatrzymać we wczesnej fazie. Kluczowe znaczenie ma regularna higiena jamy ustnej, unikanie nadmiaru cukrów, fluoryzacja oraz systematyczne wizyty kontrolne w gabinecie stomatologicznym.

W Panaceum dbamy o to, by każdy etap próchnicy został rozpoznany i zatrzymany na czas – zapraszamy na profesjonalną diagnostykę i indywidualną opiekę stomatologiczną. Na wizytę możesz się umówić, dzwoniąc pod numer 42 632 17 83 lub wypełniając formularz.